ជំរើសហ៊ុនសែនចុងក្រោយ

 

[Synopsis: Hun Sen rejects a stupa his wife has it built in a pagoda for him; he says this is due to his primitive belief that gangsters’ souls would torment his. He prefers stupa to be at his Ta Khmao residence. This article suggests Hun Sen have three main options for his resting place. He could have his body frozen in a glass coffin and kept at home or at the Win-Win Monument for people to visit. Option 2, he could use taxidermy to preserve his whole body in a lifelike state. The ultimate option is the cryonics, which could allow him to wait for a new development to cure whatever disease he may have that would kill him. However, whatever he wishes for may not come true. Ho Chi Minh, who has wished for a cremation, ends up being frozen and becomes an exhibition item in his own mausoleum for almost fifty years up to now.]

លោកហ៊ុនសែនប្រហែលជាមិនភូតទេ នៅពេលដែលលោកអះអាងថា លោកស្រីប៊ុនរ៉ានី បាន‘លួច’ ទៅសង់ចេតិយមួយ រង់ចាំសំរាប់សពលោក។ គេមិនដឹងអំពីមូលហេតុដែលនាំអោយលោកស្រីចាំបាច់លួចលាក់សង់ចេតិយនេះក្រោយខ្នងប្តីនោះទេ។ ប្រហែលជាលោកស្រីចង់ធ្វើអំណោយជាចុងក្រោយ លេងក្បាច់ពញ្ញាក់ព្រលឹងសព ពេលជូនដំណើរប្តីទៅបរលោកក៏មិនដឹង។ បើមិនដូច្នេះទេ ការលួចធ្វើនេះអាចបង្ហាញអំពីកង្វះការពិគ្រោះគ្នារវាងប្តីប្រពន្ធគូនេះ ស្តីអំពីបុណ្យសព។ ប៉ុន្តែ គេមិនដឹងច្បាស់ថាការខ្វះខាតនេះរាតត្បាតដល់បញ្ហាសំខាន់ៗអែទៀតដែររឺទេ។

គួរកត់សំគាល់ថា ចេតិយដែលជាអំណោយចុងក្រោយនេះមិនមែនជាសំណង់លេងសើចទេ គឺជាវិមានចេតិយតែម្តង។ ព្រលឹងអ្នកដឹកនាំខ្មែរទាំងឡាយពីបរលោក ច្បាស់ជាសុំខ្មាស់។ វិមានចេតិយនេះគ្របដណ្តប់លើទំហំដីដ៏ធំ សំណង់ទាំងមូលស្រោបទៅដោយពណ៌ទឹកមាស ថ្វីបើគេមិនច្បាស់ថាជាសាច់មាសសុទ្ធ រឺក៏ជាថ្នាំលៀប រឺក៏ធាតុទាំងពីរប្រភេទនេះលាយឡំគ្នា តាមដោយកន្លែង។ ធាតុមាសនេះប្រហែលជាមូលហេតុមួយដែលនាំអោយលោកហ៊ុនសែនបារម្ភថាពួកយូកូងអាចទៅគាស់ចេតិយលោក យកមាស។

តើលោកហ៊ុនសែនមានជំរើសអ្វីខ្លះ ក្រោយពីបដិសេធវិមានចេតិយ ក្រៅពីទៅសំរាកអស់កល្បជានិច្ចក្នុងផ្ទះនៅតាខ្មៅ? ជំរើសសំខាន់ៗក្នុងសតវត្ស២១នេះមាន យ៉ាងហោចបី។ ទី១ លោកអាចអោយគេបង្កករូបរាងកាយទាំងមូល ហើយដាក់ក្នុងមឈូសកញ្ចក់ ដូចអ្នកដឹកនាំល្បីៗមួយចំនួន មានជាអាទិ៍ លោកហូជីមិញ ជាដើម។ សពលោកអាចដាក់ដំកល់ក្នុងផ្ទះនៅតាខ្មៅ រឺក៏ក្នុងវិមានឈ្នះ-ឈ្នះ ហើយអោយសាធារណជនចេញចូលទៅមើល។ប្រសិនបើអ្នកចូលមើលត្រូវទិញសំបុត្រ លោកនឹងបានថវិកាជារៀងរហូត អោយត្រកូលហ៊ុន រឺក៏ជាចំណូលរដ្ឋ។ ព្រលឹងលោកនឹងអាចចាំឃ្លាំមើលពួកអ្នកដែលមកសួរសុខទុក្ខលោក ដើម្បីតាមលងអ្នកដែលមិនខ្វល់នឹងលោក។

ប្រសិនបើការបង្កកនេះត្រជាក់ពេក ជំរើសទី២ គឺ គេអាចធ្វើអោយរាងកាយសពនៅប្រហាក់ប្រហែលដូចដើម តាមវិធីសាស្រ្តមួយ ដែលគេហៅថា ថាក់សុីឌឺមុី (taxidermy)។ តាមវិធីនេះ គេរក្សាទុកស្បែកនិងរូបរាងកាយទាំងមូល។ គេយកគ្រឿងក្នុងទាំងអស់ចេញ ហើយដាក់ធាតុសិប្បនិម្មិតទៅជំនួសវិញ។ គេនិយមប្រើវិធីនេះទៅរក្សាទុកសត្វនានា ដែលគេពេញចិត្ត ទុកចង់មើលរហូតជាយូរអង្វែងតទៅ។

ជំរើសទី៣ ជាជំរើសពិសេស សំរាប់អ្នកដែលចង់រង់ចាំរហូតដល់ពេលអ្នកប្រាជ្ញខាងពេទ្យរកឃើញវិធីថ្មី ថ្នាំថ្មី ដើម្បីព្យាបាលជំងឺដែលនឹងអាចផ្តាច់ជីវិតគេ។ មានតែអ្នកមានស្តុមស្តម ដូចលោកហ៊ុនសែនទេ ទើបមានលទ្ធភាពជ្រើសរើសយកជំរើសនេះបាន ដោយសារគេត្រូវការសោហ៊ុយចំណាយច្រើន។ ក្នុងជំរើស ដែលគេហៅថា ក្រាយអូនីក (Cryonics) នេះ គេបង្កករាងកាយទាំងមូល រឺក៏តែក្បាល ក្នុងធាតុត្រជាក់កំរិត ១៨០អង្សារក្រោមសូន្យ។ គោលដៅនោះ គឺការពាររក្សារទុកព័ត៌មាននានា ដែលមានក្នុងខួរក្បាល ហើយគេនឹង’ដាស់’រូបរាងកាយនេះឡើងវិញ នៅពេលគេបានរកឃើញមធ្យោបាយថ្មីៗដែលគេរង់ចាំ ដើម្បីព្យាបាលរោគនោះនោះ។ គេយល់ថាការបង្កកនេះ អាចអោយគេរង់ចាំបានរាប់សិបឆ្នាំ។

លោកហ៊ុនសែនប្រហែលជាចូលចិត្តជំរើសទី៣។ លោកធ្លាប់ថាលោកចង់ធ្វើតានាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ជំរើសនេះអាចជួយអោយលោកធ្វើទៅដល់តាទួត តាលួតនាយករដ្ឋមន្រ្តី មិនត្រឹមតានាយករដ្ឋមន្រ្តីនោះឡើយ។ លោកលីក្វានយ៉ូធ្លាប់និយាយថាលោកនឹងតាមឃ្លាំមើលប្រទេសសឹង្ហបូរីរហូត។ លោកថា នាយករដ្ឋមន្រ្តីបន្ទាប់បន្តពីលោកណាមួយធ្វើផ្តេសផ្តាស់ អោយខូចស្រុក លោកនឹងងើបចេញពីផ្នូរ ទៅធាក់អ្នកនោះ។ តើលោកហ៊ុនសែននឹងមានកម្លាំងកាយនឹងចិត្តងើបទាត់កូនចៅលោកដែលធ្វើផ្តេសផ្តាស់ ដែររឺទេ?

ប៉ុន្តែ ពួកដែលនៅរស់ប្រហែលជាមិនធ្វើតាម ចំណង់រឺបណ្តាំលោកហ៊ុនសែនទេ។ លោកហូជីមិញ ដែលជាបិតាជាតិពួកអ្នកមានគុណលើលោកហ៊ុនសែនមួយជាតិ នោះ បានផ្តាំអ្នកដែលនៅរស់អោយយករូបលោកទៅបូជា។ គេបែរជាយករាងកាយលោកទៅបង្កក ហើយតាំងជាពិពណ៌អោយសាធារណជនទៅមើលលេង បានជិត ៥០ ឆ្នាំហើយ មកទៅថ្ងៃនេះ។

អ៊ឹង ប៊ុនអាង

២០ តុលា ២០២២

 

បំភ្លៃលើគោក

តុលាការបារាំងថា លោកសមរង្សុីគ្មានភ័ស្តុតាងដែលបង្ហាញថា លោកហ៊ុនសែនបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋដូចដែលលោកបានថានោះទេ។ លោកហ៊ុនសែនបកស្រាយបំភ្លៃពាក្យនេះថា តុលាការបារាំងថា លោកមិនបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ដូចគេចោទឡើយ។ ការពិត ករណីតុលាការបារាំងនេះគ្រាន់តែមានន័យថា លោកហ៊ុនសែនពូកែលាក់ភ័ស្តុតាង រឺក៏ថា លោកសមរង្សុីគ្មានសមត្ថភាពប្រមូលភ័ស្តុតាងអ្វីដែលគេអាចយកជាការបាន ក្រៅពីអត្ថបទកាសែតនានាដែលគ្មានតម្លែជាភ័ស្តុតាង។

 

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com

គេបន្ថោកតម្លៃភាសាខ្មែរ

 

[Synopsis: A workshop in September confirms the Khmer language has thoroughly been abused. Workshop speakers put outright blame on users while offering no deliberations on either how the abuse has been allowed to go on or what the government is going to do to reverse the trend. While the Khmer language is going down the drain, however, the Royal University of Phnom Penh opens a Vietnamese Language School. While the workshop on the deteriorating Khmer language is run by a mere deputy Secretary of State at the Ministry of Culture and Fine Arts, Prime Minister Hun Sen and Education Minister Hang Choun Narong - come out to sing praises for the Vietnamese Language School. When Hanoi comes out to claim it has approved the School, the question arises if the Hun Sen government needs Hanoi's permission or if it is instructed to open the school.]

 

ភាសាខ្មែរកំពុងតែលិចលុង រឺក៏ថា គេបានបណ្តោយអោយភាសាខ្មែរលិចលុងក៏បាន។ សិក្ខាសាលាក្រោមប្រធានបទ «វិការភាពនៃការប្រើភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន» កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ បានអះអាងថាភាសាខ្មែរកំពុងតែខូចខាតចុះអន់ថយ។

វាគ្មិនទាំងប្រាំក្នុងសិក្ខាសាលានេះ បានដាក់ទោសកំហុសទៅលើអ្នកប្រើប្រាស់។ គេថា អ្នកទាំងនោះចេះតែប្រើភាសាយ៉ាងផ្តេសផ្តាស់ ទាំងក្នុងការសរសេរ ទាំងការនិយាយ ។ អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ លោកគឹម ពីនន់ បានរិះគន់អំពី «ការប្រើប្រាស់ពាក្យអសុរោះ អាសអាភាស អសីលធម៌ ដែលជាគំរូ មិនល្អ បង្កអរិភាពក្នុងសង្គម និង បាត់បង់ពាក្យពេចន៍ ដែលជា អត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិ» ។ គ្មានអ្នកណាដឹងច្បាស់ថាតើការរិះគន់នេះសំដៅទៅរកលោកហ៊ុនសែន ដែលមានទម្លាប់ប្រើសំដីបែបនេះដែររឺទេ។ គេមិនដឹងថាតើលោកហ៊ុនសែនបានយកដំរាប់តាមអ្នកប្រើសំដីអសុរោះ រឺក៏អ្នកទាំងនោះរៀនសូត្រតាមនាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់គេ។

ខ្ញុំមួយ ចៅហ្វាយពីរ

 

[Synopsis: Philosopher George Santayana says, “Those who cannot remember the past are condemned to repeat it.” (1905). Khmer leaders post-Angkor have been condemned to repeat again and again a bitter history that has been continuing to shrink Cambodia and Khmerness. They call upon foreign powers to help them fight internal struggles for power. And for three times in the 500-year history, Cambodia even becomes a vassal state of two foreign masters simultaneously. The current Hun Sen regime has committed the act for the fourth time.]

 

ទស្សនវិទូជាតិអេស្បាញឈ្មោះ ជោចសាន់តាយ៉ាណា (George Santayana) បានពោលថា ពួកអ្នកដែលមិនអាចចងចាំអតីតកាល នឹងត្រូវផ្តន្ទាអោយប្រព្រឹត្តដដែលឡើងវិញទៀត។

យោលទៅតាមប្រវត្តិសាស្រ្ត ពួកអ្នកដឹកនាំខ្មែរក្រោយសម័យអង្គរហាក់ដូចជាបានលះបង់សមត្ថភាពគេសំរាប់រៀនសូត្រនិងចងចាំអតីតកាល។ គេនាំគ្នាជាន់ដានចាស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ ដែលបានបំផ្លាញសារជាតិខ្មែរប្រមាណ៥០០រយឆ្នាំកន្លងមកនេះ។

គេបានវាយប្រហារគ្នា ដណ្តើមអំណាចឥតឈប់ឈរ។ យុទ្ធសាស្រ្តដែលគេប្រើមានតែមួយក្បាច់ គឺពឹងពាក់បរទេសអោយចូលមកជួយវាយប្រហារខ្មែរគ្នាអែង រួចហើយដាក់ស្រុកជាចំណុះបរទេស ដើម្បីជាការសងគុណ។ នៅចុងសតវត្សទី១៨ ខ្មែរចាប់ផ្តើមបំរើចៅហ្វាយពីរ ក្នុងពេលតែមួយ។ ព្រះបាទអង្គអេងបានឡើងសោយរាជ្យក្នុងឆ្នាំ១៧៩៤ ដោយទៅទទួលម្កុដរាជខ្មែរពីក្រុងបាងកក ហើយបញ្ជូនសួយសារអាករ ទៅថ្វាយព្រះចៅយួន។

ម្តងទៀត ក្នុងឆ្នាំ១៨៤៧ ព្រះបាទអង្គឌួងបានឡើងសោយរាជ្យ ក្រោមការអនុញ្ញតិពីសំណាក់សៀមនិងយួន។ ពេលនោះ សៀមបានបន្តការគ្រប់គ្រង់ដំបន់ខាងជើងនៃកម្ពុជា យួនកាន់កាប់ភូមិភាគខាងត្បូង។ ខ្មែរ មានចៅហ្វាយពីរដំណាលគ្នាជាលើកទីបី នៅពេលដែលព្រះបាទនរោត្តមទទួលសុំយកអាណានិគមបារាំងមកកាន់កាប់ស្រុក ហើយឡើងសោយរាជ្យក្នុងឆ្នាំ១៨៦៤ ជាមួយនិងការប្រកាសទទួលគោរពសិទ្ធិអំណាចរបស់ព្រះចៅក្រុងសៀមមកលើកម្ពុជា។

អីឡូវ របបហ៊ុនសែនដើរជាន់ដានភក់ជ្រាំបែបនេះជាលើកទីបួន។ ម្តងនេះ មានលំនាំខុសពីពេលមុនៗបន្តិច ត្រង់ថាបរទេសដែលអាចជាន់ឈ្លីអធិបតេយ្យភាពខ្មែរនោះគឺចិននិងវៀតណាម ថ្វីបើរបបនេះតែងតែអះអាងថាគេមិនអោយបរទេសណារំលោភលើកអធិបតេយ្យភាព យ៉ាងណាក៏ដោយ។ គេទន្ទេញចាំមាត់អំពីការជំពាក់គុណវៀតណាមនិងចិន រាប់ពាន់ឆ្នាំ។ ផ្សេង-ផ្សេង បានវែកញែកបង្ហាញភស្តុតាងជាច្រើនហូរហែមកហើយថា របបនេះមានបរទេសនៅទ្រទ្រង់ ហើយរបបនេះក៏បានទាំងសារភាពជាញឹកញយដែរថា គេត្រូវការវៀតណាមនិងចិននៅពីក្រោយរហូត។ របបនេះអះអាងថា គេនៅតែរក្សាឯករាជភាព ហាក់ដូចជាចៅហ្វាយទាំងពីរមិនទាមទារ អោយមានការសងគុណបែបណាមួយទាល់តែសោះ។ មានតែអ្នកគ្មានវិញ្ញាណមិនដឹងប្រវត្តិសាស្រ្តទេ ដែលជឿថាគ្មានការសងគុណបែបដែលធ្វើអោយខ្មែរខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរ។

ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ របបហ៊ុនសែនច្បាស់ជាបានទទួលការយល់ព្រមពីក្រុងហាណូយអំពីការស្នងដំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីខ្មែរបន្តពីលោកហ៊ុនសែន ប្រសិនបើទស្សនកិច្ចរបស់ឧត្តមសេនីយហ៊ុនម៉ាណែតក្នុងប្រទេសវៀតណាមកាលពីដើមខែសីហានេះ ជាការសាកល្បងវាស់ប្រតិកម្មវៀតណាមទៅលើការស្នងអំណាចខ្មែរនេះ។ ពួកអ្នកដឹកនាំជាន់ខ្ពស់វៀតណាមនាំគ្នាមកអបអរសាទរស្វាគមលោកហ៊ុនម៉ាណែតយ៉ាងកក់ក្តៅចំនួនបីថ្ងៃ។ គេបង្ហាញការពេញចិត្តយល់ព្រមទទួលយកការអះអាងរបស់អនាគតមេដឹកនាំខ្មែរ ដែលបានប្រកាសសន្យាពង្រឹងសហការជានិរន្ត ជាមួយវៀតណាម ជាពិសេស ក្នុងវិស្ស័យយោធានិងយុវជន។

ក្រៅពីនេះ ចិនក៏បានប្រកាសយល់ព្រមទទួលស្គាល់លោកហ៊ុនម៉ាណែតជាអានាគតមេដឹកនាំខ្មែរដែរ។ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសចិន វ៉ាងយី និយាយថា លោកហ៊ុនម៉ាណែតជាគន្លឹះដ៏សំខាន់សំរាប់ទំនាក់ទំនងអានាគតចិន-ខ្មែរ។ លោកវ៉ាងយីបន្ថែមថា ចិនគាំទ្រនយោបាយផ្ទៃក្នុងនិងការបរទេសរបស់របបហ៊ុនសែន ជានិច្ច។

សំដីទាំងនេះ គឺជាការបំពានទាំងស្រុងទៅលើអធិបតេយ្យភាពខ្មែរ។ ចំពោះប្រទេសពីរដែលគោរពអធិបតេយ្យភាពគ្នាទៅវិញទៅមក អ្នកកាន់អំណាចស្រុកមួយរង់ចាំតែធ្វើការជាមួយអ្នកកាន់អំណាចស្រុកមួយទៀត។ គេមិនដែលសំដែងការគាំទ្រ រឺមិនគាំទ្រ អ្នកដឹកនាំជាគូភាគីណាម្នាក់ ជាពិសេសអ្នកដឹកនាំអានាគតនោះឡើយ។ គេក៏មិនដែលធ្វើអត្ថាធិប្បាយ រឺវិនិច្ឆ័យអ្វីណាមួយទៅលើកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ដៃគូដែលគេគោរពនោះដែរ។ មានតែសហការបែបចៅហ្វាយនាយនិងខ្ញុំបំរើទេ ដែលចៅហ្វាយនាយលូកដៃកកូរកកាយផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសជារណប។

បញ្ហាដែលគេគិតមិនលេចនោះគឺ ហេតុអ្វីបានជា របបហ៊ុនសែនពុំមានសមត្ថភាពរៀនសូត្រខ្លះអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏ជូរចត់ ដើម្បីជៀសវាងដានចាស់ដែលបានធ្វើអោយស្រុកបាត់ទឹកដីនិងខូចខាតសារជាតិខ្មែរយ៉ាងនេះ។ គេអាចចំអកអោយថា ប្រហែលជាពួកអ្នកដឹកនាំខ្មែរចាំដល់ខ្មែរក្លាយជាចាម ទើបគេយល់សំដីព្រមានរបស់ទស្សនវិទូ ជោច សាន់តាយ៉ាណា។៚

អ៊ឹង ប៊ុនអាង

២២សីហា២០២២

 

ជំហ៊ានថ្មីទី១០ឆ្ពោះទៅរកព្រះរាជវង្ស ’’ហ៊ុន’’

 

[Synopsis: The latest move to amend the Constitution for the tenth time since 1993 is just another Hun Sen’s manoeuvre to implement his succession plan to revive the Hun dynasty. Pseng-Pseng 24 March 2019 English edition, (see below), explains how Hun Sen’s amendments to Articles 125 and 119 will shift the power of appointing a new prime minister from the National Assembly to the incumbent prime minister.]

 

ជាទូទៅ ការកែរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាលើកទី១០ពេលនេះ នឹងធ្វើអោយស្ថាប័នរដ្ឋសភាជាតិ ដែលទន់ជង្គង់ស្រាប់ហើយនោះ ក្រាបងើបមិនរួច នៅចំពោះមុខលោកហ៊ុនសែន។ ប៉ុន្តែការកែសំខាន់បំផុត ទាក់ទងទៅនឹងការចាត់តាំងនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលមានចែងក្នុងមាត្រាគោលទី១២៥ និងទី១១៩ ។

លោកហ៊ុនសែនបានសំលៀងកាំបិតចាំធ្វើការវះកាត់នេះ ជាងបីឆ្នាំមកហើយ។ អត្ថបទផ្សេង-ផ្សេងមួយជាភាសាអង់គ្លេស ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៤មិនាឆ្នាំ២០១៩ (ដែលភ្ជាប់មកជាមួយខាងក្រោមនេះ) វែកញែកអំពីមូលហេតុដែលនាំអោយលោកហ៊ុនសែនកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញមានជាអាទិមាត្រាទី១២៥ និងទី១១៩ លើកនេះ។ មាត្រាពីរនេះចែងអំពីបន្ទុកផ្តាច់មុខរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋសភាជាតិក្នុងការតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី ក្រោយពីដំណែងនេះនៅទំនេរ ដោយសារប្រការណាមួយ។ 

លោកហ៊ុនសែនមិនពេញចិត្តនឹងមាត្រាទាំងពីរនេះ ដោយសារលោកចង់អោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីកំពុងកាន់ដំណែង - គឺអីឡូវនេះជារូបលោកនេះអែង - មានអំណាចចាត់តាំងនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីទៅវិញ។ គឺលោកឆក់ដណ្តើមយកភារះកិច្ចនេះពីរដ្ឋសភាជាតិ។ លោកមិនទុកចិត្តថាសភានេះនឹងធ្វើតាមបំណងលោក ក្រោយពេលដែលលោកត្រូវអស់រាសី តាមការកំណត់របស់ធម្មជាតិ។

គេមិនដឹងច្បាស់ថាហេតុអ្វីបានជាលោកហ៊ុនសែនសម្ងំស្ងៀមឈឹងដូចគេចុកអស់ជាង៣ឆ្នាំនោះទេ។ ប្រហែលជាអីឡូវនេះ លោកផ្តើមមានជំនឿថា លោកអាចបង្ក្រាបគូរប្រជែងនានា ទាំងក្នុងទាំងក្រៅ អោយបានជោគជ័យ។ មេទ័ពធំរបស់លោកទើបតែប្រកាសសម្លុតជាថ្មីទៀត ហាមមិនអោយមានការបង្កើតចលាចលក្នុងស្រុក ជាពិសេសពេលបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំក្រោយ។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការកែរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១០នេះបង្ហាញអោយគេឃើញនូវរូបភាពពីរ។ ទីមួយ គឺលោកហ៊ុនសែនខ្ជិលលែងចង់ធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តីទៀតហើយ។ ទីពីរ គឺលោកកំពុងបន្តសាងសង់រាជ្យត្រកូល ‘’ហ៊ុន’’ ប្រសិនបើលោកចាត់តាំងកូនណាមួយអោយសោយរាជ្យបន្ទាប់។ លោកធ្លាប់បានអះអាងថា ក្រោយពីបានធើនាយករដ្ឋមន្រ្តីមក លោកចង់ធើឪនិងតានាយករដ្ឋមន្រ្តីទៀត។

មើលទៅ លោកអាចរស់ទៅធើដល់តាតួតទៀតផង ប្រសិនបើអ្នកអែទៀតខ្ជិលសង្គ្រោះជាតិ ហើយប្រសិនបើពេលនោះ នៅមានសល់ជាតិសំរាប់សង្គ្រោះ។៚

អ៊ឹង ប៊ុនអាង

១៩ កក្កដា ២០២២

  

Pseng Pseng

24iii19

 

Revival of Hun Dynasty?

 

“... ហើយពូអត់ខ្លាចអ្នកណាបំពុលទេ អត់ខ្លាចអ្នកណាបំពុលទេ ហើយខ្ញុំមិនជឿ លើកលែងតែពួកភេរវជនដែលចង់អោយពូស្លាប់។ មិនដឹងថាមានការអីកើតឡើង កុំភាន់ច្រឡំណា៎ រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ខ្ញុំកំពុងតែគិតគូរ កែឬមិនកែ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញរដ្ឋកម្ពុជា គេប្រើពាក្យអញ្ចេះ នៅពេលដែលដំណែង នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៅទំនេរជាស្ថាពរ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីមួយត្រូវរៀបចំឡើងវិញ។ មានន័យថាម៉េច? មានន័យថា បើនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស្លាប់ គឺរដ្ឋាភិបាលអាលាយតែម្ដង អាលាយ។ អត់មានអ្នកណាធើ នាយករដ្ឋមន្រ្តីស្ដីទី បានទេ អត់មានទេ អាហ្នឹងត្រូវអោយច្បាស់នៅកន្លែងហ្នឹង ត្រូវអោយច្បាស់។ ”

នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែន ថ្ងៃ១៣ មិនា ២០១៩ យូធូប

“ហើយឥឡូវនេះពូជាប្រធានបក្សផង ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីផង អញ្ចឹងអ្នកណានឹងស្នើអ្នកណា ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាអ្នកណា? ... រឿងមិនមែនលេងសើចទេណា៎ មិនមែន លេងសើចទេ។ ដល់អត់ពីហ៊ុនសែនទៅ ត្រួតត្រាមិនបាន រត់ជាន់ជើងគ្នា រឿងហ្នឹង។” 

នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែន ថ្ងៃ១៣ មិនា ២០១៩ យូធូប

“តិចរដ្ឋមន្រ្តីបន់អោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីស្លាប់ រដ្ឋមន្រ្តីបន់អោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីស្លាប់ មានដំណែងហ្នឹង ស្មើបន់អោយឯងអស់សក្តិនាយករដ្ឋមន្រ្តីដែរ ត្រូវច្បាស់ណា នៅត្រង់ហ្នឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងច្បាស់ ហើយ អាចំណុចហ្នឹង។... បើសិនជាពូងាប់ វាអត់ មាននរណាតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្រ្តីស្ដីទីកើតទេ អញ្ចឹងរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងវាអាលាយ បណ្ដោយ។ អញ្ចឹងកុំបន់អោយហ៊ុនសែនងាប់អី កុំបន់អោយហ៊ុនសែនងាប់អី ។” 

នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែន ថ្ងៃ១៣ មិនា ២០១៩ យូធូប

It seems the Hun dynasty is ready to re-emerge after disappearing for over a thousand years. Remember the legend of Preah Thong and Neang Neak who establish the first royal dynasty in Nokor Phnom of the pre-Angkor era? Contemporary Chinese envoys Kang Tai and Zhu Ying call them “Hun Tien”, Liu Ye, and Funan respectively. If Hun Sen has his way, there will be a second coming of the Hun dynasty.

Hun Sen is flagging another butchering time for the Constitution as if it has not been through enough in the past decades. Previous ones are for Hun Sen to control the country while alive; this time seems to ensure he can run it from his grave, albeit via a proxy; hence, a revival of the Hun dynasty.

Hun Sen says the Constitution needs amending because it has no provision for replacing a dead or permanently-absent premier. He claims without an amendment there will be power vacuum that leads to chaos after his demise.

He is dead wrong, at least on the first account.

The Constitution indeed has adequate provisions to address Hun Sen’s pretext. In the event of a permanent vacancy, Article 125 of the Constitution refers to Article 119 that spells out how a premier is installed. It requires the president and two vice-presidents of the National Assembly to forward their premier nomination to the king who will then send the nominee and a new government to the National Assembly for a vote of confidence before a royal assent is promulgated. If the three legislature dignitaries all dropped dead at the time, which is highly unlikely, the Constitution might need some tweaking. Still, a powerful Hun Sen can arrange that outcome when necessary – like what he has it done to Hok Lundi, Kem Ley, Chut Wutty, and other distractions.

Why does Hun Sen choose to misrepresent the Constitution and circumvent Article 119 and 125?

From his perspective, the main problem with these articles is that they deprive him of power to nominate his successor; they only come into play after his demise. This is unacceptable to any autocrat who aims to control worldly affairs from their grave. He wants to ensure his eldest son Manet succeeds him as premier. And he doubts if Manet ever will, without the amendment.

Hun Sen is aware of internal CPP exasperations. First, he warns his government ministers not to wish him dead, which means some of them must have done so behind his back. He points out the obvious that they will lose their ministerial position when the government must dissolve upon his death. Second, a secret ballot Hun Sen conducts last January within the CPP Central Committee shows they prefer Sar Kheng as the next premier. Once they are convinced that Hun Sen is dead and will not resurrect, the National Assembly – dominated by the CPP Central Committee members – may ignore Hun Manet under Article 119.

Yet, Cambodia may end up with a hereditary premiership in a non-hereditary monarchy. How weird.

Ung Bun Ang

24iii19

 

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com

ភូតហើយភរទៀត

លោកហ៊ុនសែនបានប្រកាសដូរថ្ងៃកំណើត ពីថ្ងៃទី៤ មេសា ឆ្នាំ ១៩៥១ ទៅថ្ងៃទី៥ សីហា ឆ្នាំ ១៩៥២។ លោកអះអាងថា ថ្ងៃកំណើតថ្មីជាថ្ងៃពិតប្រាកដមែនទែន ដែលមានន័យជាចាំបាច់ថាថ្ងៃកំណើតចាស់ជាថ្ងៃលេងៗ រឺថាលោកភូត។

អ្វីដែលគួរអោយចាប់អារម្មណ៍នោះគឺ លោកហ៊ុនសែនភូតដោយចេតនា។ ភស្តុ័តាងនោះ គឺដីកាតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ដែលអនុលោមទៅតាមការសុំលុបចោលថ្ងៃកំណើតចាស់ ពន្យល់ថា ពេលនោះលោកហ៊ុនសែនបានជ្រើសរើសយកថ្ងៃកំណើតចាស់ទី៤ មេសានេះ គឺលោកយកទៅតាមថ្ងៃខែ ដែលលោកសំរេចចិត្តក្បត់ពួកខ្មែរក្រហម រត់ចូលព្រៃទៅរកអោយវៀតណាមជួយ។ ដីកាតុលាការនេះមិនបានបញ្ជាក់ថា តើលោកបានឆ្នាំ ១៩៥១ ដែលខុសដែរនោះមកពីណាទេ។ លោកហ៊ុនសែនក៏ពុំបានពន្យល់ហេតុផលដែលនាំអោយលោកមិនកែអោយត្រូវមុនពេលអីឡូវនេះ គឺសុខចិត្តប្រើថ្ងៃកំណើតខុស ធ្វើអោយមតិមហាជនភ័ន្តច្រឡំ អស់ជាង៤០ឆ្នាំមកនេះ។

សំនួរសំខាន់អីឡូវនេះគឺ តើថ្ងៃកំណើតថ្មីរបស់លោកហ៊ុនសែន (ថ្ងៃទី៥ សីហា ឆ្នាំ ១៩៥២) នេះជាថ្ងៃពិតប្រាកដមែនរឺ?

ចម្លើយយ៉ាងខ្លីគឺ មិនពិតប្រាកដទេ។ គេសំគាល់ឃើញមានភាពអាថ៌កំបាំងស្រពិចស្រពិលនិងមន្ទិលសង្ស័យខ្លះជុំវិញថ្ងៃកំណើតថ្មីនេះ។ មេធាវីគីតិច ដែលរត់ការដូរថ្ងៃកំណើតនេះអោយលោកហ៊ុនសែន បានអះអាងប្រាប់កាសែតខ្មែរថែមស៍ថា ឯកសារជាច្រើនបានត្រូវវិនាសបាត់បង់ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ដែលញុំាងអោយពលរដ្ឋជាច្រើន រាប់ទាំងលោកហ៊ុនសែនផងនោះ ច្រឡំច្របូកច្របល់អស់។ ដូច្នេះ សំនួរដែលលោកហ៊ុនសែនគួរល្បងឆ្លើយនោះ គឺតើលោកបានដឹងច្បាស់ថាថ្ងៃកំណើតថ្មីនេះត្រូវពិតមែនទែនតាមបែបបទណា?

អ្នកខ្លះឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាគេចេះតែភូតហើយភូតទៀត ភូតមិនស្វាង? ចម្លើយដែលស្រួលយល់បំផុតនោះគឺ ពីព្រោះគេចេះតែបានផលប្រយោជន៍ពីពាក្យភូតភរទាំងនោះ។

ក្នុងករណីថ្ងៃកំណើតលោកហ៊ុនសែនវិញ ប្រសិនបើគ្មានការបញ្ជាក់អោយបានច្បាស់លាស់ទេនោះ លោកហ៊ុនសែននឹងបានចំណេញទៀត។ ការភូតភរនិងការកែប្រែថ្ងៃកំណើតនេះមានសភាពសមស្របទៅនឹងការកែប្រែឆ្នៃផ្សេងៗទៀត ដែលលោកហ៊ុនសែនបាននិងកំពុងតែធ្វើ ដូចជាការដូរឈ្មោះខ្លួនលោកពីហ៊ុនណាល់ និងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរជាដើម។

ពួកអ្នកចូលចិត្តចំអកអាចនិយាយលេងសើច ថា លោកហ៊ុនសែន ដែលបានប្រកាសថា នាពេលអនាគត លោកចង់ធ្វើជាឪនិងជីតានាយករដ្ឋមន្រ្តីខ្មែរទៀតផងនោះ កំពុងតែប្រោះអោយព្រះរាជវង្សព្រះបាទហ៊ុនទៀនរស់ឡើងវិញ ដើម្បីលោកអាចបន្តព្រះរាជត្រកូល ’’ហ៊ុន’’។ ដើម្បីសមស្របនឹងគោលដៅនេះ លោកបានរៀបចំខ្លួនជាមួយនឹងថ្ងៃកំណើតថ្មីដែលដាក់លោកទៅក្នុងឆ្នាំរោង។ ចិន និង វៀតណាម ដែលបានជ្រោមជ្រែងរបបលោកហ៊ុនសែន មានជំនឿថា រាសីចក្រជាសត្វនាគមានអំណាចមេឃនិងដី។ វប្បធម៌ទាំងពីរនេះនិយមយកសត្វនាគជានិមិត្តរូបរបស់ស្តេច រឺក៏ព្រះចៅអធិរាជ។

ឯពួកអ្នកមិនចេះចំអកវិញ គេរកសើចមិនចេញ ព្រោះគេមិនទាន់ឃើញមានកម្លាំងតស៊ូដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពឯណា ទៅរាំងស្ទះមិនអោយព្រះរាជត្រកូល’’ហ៊ុន’’រស់រវើកឡើងវិញបាននោះឡើយ។ ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ខ្មែរនឹងមានខ្សែប្រវត្តិសាស្រ្តថ្មីស្រឡាងមួយ ដែលពិរោះលើសរឿងហ្លួងព្រះស្តេចកនទៅទៀត សំរាប់កំដរអារម្មណ៍ទស្សនិកជនទូទៅ។៚ 

អ៊ឹង ប៊ុនអាង

១៣ កក្កដា ២០២២

 

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com

លោកហ៊ុនសែនប្រើដៃព្រះទៅសងសឹក

[Synopsis: Hun Sen claims insults have been hurled at him so much that even the mighty one whom he does not specify would not tolerate them. Thus, he must react in kind.

This article points out that revered religions would not condone any act of revenge. The Dhamma instructs Buddhists to end revenge with only no revenge. It offers two main Buddhist options for Hun Sen to end the hurts within him: ignoring those insults or addressing motives underlying those insults. If he refuses any of them, the article suggests he refrain from using the mighty one - either God or Buddha - as an excuse for his vengeance. Otherwise, his religious ignorance is glaringly obvious.]

<<ខ្ញុំទទួលការប្រមាថខ្លាំងណាស់ហើយ ហើយខ្ញុំក៏កំពុងទទួលការប្រមាថពីពួកតិរិច្ឆានដែលធ្លាប់បានប្រមាថបន្ដដោយចំពោះខ្ញុំ។ ពាក្សអាខ្វាក់ ពាក្សអាកំបុត ពាក្សអាកំបាក់ ពាក្សអាគរ អាថ្លង់ គឺជាពាក្សប្រមាថធ្ងន់ធ្ងរណាស់ ដែលសូម្បីតែព្រះជាម្ចាស់ក៏មិនអាចអត់អោនបានដែរ។>>

នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែន   ថ្ងៃទី១៨ សីហា ២០១៧ វិទ្យុអាស៊ីសេរី

នៅពេលដែលលោកហ៊ុនសែនលើកយក«ព្រះជាម្ចាស់» មកធ្វើជាអាវុធវាយតបបកទៅសងសឹកពួកអ្នកដែលបានដៀលលោក គេមិនច្បាស់ថាលោកនិយាយអំពីព្រះជាម្ចាស់នៃសាសនាអ្វីទេ ដែលប្រដៅអោយមនុស្សលោកសងសឹកគ្នា។ សាសនាដ៏ល្បីល្បាញទាំងឡាយ ដែលមានអ្នកជឿរាប់រយលាននាក់ ដូចជា សាសនាគ្រឹស្ត សាសនាអុីស្លាម ជាដើម ប្រដៅមិនអោយមានការសងសឹកគ្នាយ៉ាងដាច់ខាត។ ប្រសិនបើលោកហ៊ុនសែនចេះដឹងតែបន្តិចបន្តួចអំពីធម៌ព្រះពុទ្ធ លោកនឹងដឹងអំពី ព្រះធម៌ដែលចែងថា «រំងាប់ពៀរដោយការមិនចងពៀរ»។ លោកមិនអាចនិយាយបែបអវិជ្ជាថា ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់អនុញ្ញតអោយលោកសងសឹកអ្នកណាសោះឡើយ។

ព្រះធម៌អំពីការមិនត្រូវចងពៀរមានន័យថាអំពើពាលនេះគ្មានទីបញ្ចប់ទេ។ តើលោកហ៊ុនសែនជឿថាការសងសឹករបស់លោកនឹងធ្វើអោយអ្នកតិះដៀលទាំងនោះឈប់ដៀលលោកតទៅទៀតមែនរឺ? ប្រសិនបើនេះជាគោលបំណងនៃការសងសឹករបស់លោក លោកនឹងបន្តការឈឺចាប់ក្តៅក្រហាយក្នុងចិត្តតទៅទៀត ពីព្រោះអ្នកតិះដៀលទាំងនោះនឹងសងសឹកជេរបកមកវិញមួយទឹកទៀត។ មួយទឹកហើយ មួយទឹកទៀត រហូតទាល់តែអ្នកមានបញ្ញាណាមួយបឈ្ឈប់ការសងសឹក។ លោកហ៊ុនសែនពុំមានអំណាចរឺលទ្ធភាពទៅធ្វើអោយ អ្នកតិះដៀលទាំងនោះ ឈប់សងសឹកតបតកើតឡើយ។ ប្រសិនបើមិនដូច្នេះទេ លោកហ៊ុនសែនច្បាស់ជាមិនរងទុក្ខឈឺចិត្តពីការតិះដៀលនេះរាប់ទសវត្សរ៍នោះឡើយ។

ព្រះធម៌បានពន្យល់ថា បញ្ញាជនមិនសងសឹកទេ។ គេមានមធ្យោបាយពីរយ៉ាង ដើម្បីគ្រប់គ្រងការត្មះតិះដៀលទាំងឡាយ។ ទីមួយ គេបំភ្លេចចោល មិនខ្វាល់រវល់ បណ្តោយអ្នកតិះដៀលទាំងនោះ បន្តការ តិះដៀល រហូតអ្នកទាំងហត់អស់ខ្យល់ ឈប់ខ្លួនអែង។ គេសំគាល់ថា គេអាចបង្ហោះខ្លែងអោយហើរឡើងបាន ដោយសារតែគេបង្ហោះខ្លែងនោះបញ្ច្រាស់ខ្យល់។ ខ្លែងនោះនឹងធ្លាក់ ពេលអស់ខ្យល់។

អ្នកតិះដៀលទាំងនោះនឹងឈប់តិះដៀល នៅពេលដែលគេពុំឃើញមានប្រតិកម្មពីលោកហ៊ុនសែនដែលជាទិសដៅរបស់គេ។ គោលបំណងអ្នកដៀលគេទាំងនោះគឺធ្វើអោយលោកហ៊ុនសែនឈឺចាប់។ ប្រសិនបើគេឃើញថាលោកហ៊ុនសែនមិនឈឺចាប់ ដោយលោកនៅស្ងៀមមិនតបតសងសឹក គេនឹងយល់ថាការតិះដៀលរបស់គ្មានបានការ។ ម្ល៉ោះហើយ មិនយូរមិនឆាប់ គេនឹងឈប់តិះដៀល។ មានតែមនុស្សល្ងង់ទេ ដែលមានៈនៅតែធ្វើអ្វីដែលអត់ប្រយោចដល់ខ្លួនឯង។

ប៉ុន្តែប្រសិនបើលោកហ៊ុនសែនអនុវត្តមធ្យោបាយទីមួយនេះមិនកើត ដោយសារលោកជាមនុស្សឆេវឆាវ គ្មានសតិសម្បជញ្ញៈ លោកប្រហែលជាអាចប្រើមធ្យោបាយទីពីរ។ ច្រកនេះតម្រូវអោយលោកចោទសួរខ្លួនឯងថា ហេតុអ្វីបានជាគេជេរលោក? ប្រសិនបើលោករកឃើញ ហេតុ ហើយអាចដោះស្រាយបញ្ហានោះបាន ការតិះដៀលដែលបានធ្វើអោយលោកឈឺចាប់ក៏រំសាយអស់ទៅតាមនោះដែរ។

ប្រសិនបើលោកហ៊ុនសែនមិនព្រម រឺអនុវត្តមធ្យោបាយទីពីរមិនបានទៀត ការឈឺចាប់ក្នុងចិត្តនឹងមានជាបន្តទៀត។ ក្នុងករណីនេះ មានតែមនុស្សអវិជ្ជាទេ ដែលអះអាងយកព្រះជាម្ចាស់ទៅបំរើការសងសឹក។ គ្មានសាសនាណាមួយដឹកនាំអោយអ្នកជឿទៅរងការវេទនាឈឺចុកចាប់ក្នុងចិត្តនោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើលោកហ៊ុនសែនចង់និយាយពីព្រះ៕

អ៊ឹង ប៊ុនអាង

៣០ មិថុនា ២០២២

 

ផ្សេង-ផ្សេង សុំខ្មាស់

មើលទៅ គ្មាននរណាហ៊ានស្បថជាមួយលោកហ៊ុនសែនទេ ព្រោះទីមួយ គេគ្មានសេចក្តីក្លាហាន ឈរចាំអោយរន្ទះបាញ់។ ទីពីរ អ្នកដែលហ៊ានស្បថ មិនល្ងង់ដល់ថ្នាក់ទៅឈរហាលវាល នៅពេលរន្ទះកំពុងបាញ់ផូងផាំងនោះឡើយ។ ទីបី គេមិនមែនត្រៀមខ្លួនចូលកាន់ដំណែងធំៗទាំងឡាយនោះឡើយ។

ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើលោកហ៊ុនសែនចង់ស្បថសំអាតខ្លួន លោកប្រហែលជាអាចស្បថថែមម្តងទៀតទៅ។ ម្តងនេះ លោកអាចស្បថថា ប្រសិនបើលោកលួចសន្លឹកឆ្នោត សូមអោយលោកបានជោគជ័យ រហូតដល់ពេលណាដែលលោកខ្ជិលកាន់អំណាចតទៅទៀត៕

 

«នៅប្រទេសយើង មិនទាន់បានស្បថ មិនទាន់មានសុពលភាព ត្រូវចាំឱ្យច្បាស់។ តំណាងរាស្ត្ររូបណាដែលមិនទាន់បានចូលស្បថ តំណាងរាស្ត្ររូបហ្នឹងអត់ទាន់មានសុពលភាពទេ ត្រូវចាំឱ្យច្បាស់។ អ៊ីចឹងតើពួកអ្នកឯង ដែលចោទថាគេលួច [សន្លឹកឆ្នោត] នេះ ហ៊ានស្បថឱ្យរន្ទះបាញ់ឬអត់? ហ៊ានស្បថឱ្យងាប់តៃហោងឬអត់? យើងនិយាយគ្នាអញ្ចេះវិញម្ដង។»

                នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុនសែន ថ្ងៃទី១៣មិថុនា ២០២៣ វីអូឌីខ្មែរ

 

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com

ភូមាអោយលោកហ៊ុនសែនភ្លក់ថ្នាំខ្លួនឯង

 

«ឥឡូវមានតែអ៊ីចឹង!  បើថា គេមិនចង់ធ្វើ យើងក៏មិនចង់ព្រួយហ្នឹងហត់ ព្រោះឥឡូវយកគោទៅដាក់មុខរទេះ ឥឡូវធ្វើម៉េចទៅមុខរួច។ ក៏ប៉ុន្តែ សុំបញ្ជាក់ណា នៅសល់តែ ១០ខែ ថ្ងៃនេះ ១៦ សល់តែ ១០ខែ ១៤ថ្ងៃ ទៀតទេវ៉ើយ! ចប់ ភារៈកិច្ច ហើយ ។ សូមអញ្ជើញប្រធានក្រោយធ្វើទៅ។ បើវាពិបាកពេក វាពិបាកពេក។»

នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ វិទ្យុអាស៊ីសេរី

 

តើលោកហ៊ុនសែនមានអារម្មណ៍បែបណាដែរ ក្រោយពេលដែលភូមាបានទាត់ចោលសំណើរលោកជាលើកទីពីរ? ថ្មីៗនេះ លោកបានស្នើសុំអោយភូមាលះបង់គំរោងប្រហារជីវិតសមាជិកក្រុមប្រឆាំង៦រូប។ លើកមុន ភូមាបានបដិសេធលោកហ៊ុនសែនម្តងរួចទៅហើយ នៅពេលដែលប្រធានអាស៊ានផ្លាស់វេនថ្មីនេះសុំភូមាអោយទទួលយកលក្ខខណ្ឌអាស៊ាន ដើម្បីចូលជារួមក្នុងគ្រួសារអាស៊ានដោយពេញមុខមាត់ឡើងវិញ។ យោងទៅតាមចំឡើយរបស់ពួកយោធានេះ ភូមាពុំបានយោគយល់ អោយដំលៃអ្វីសោះ ទៅលោកហ៊ុនសែន ដែលបានខំយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ កាលដើមខែមករាមុននេះ ទៅជួបមេដឹកនាំយោធាភូមាភ្លាម ក្រោយពីបានឡើងអង្គុយលើកៅអីប្រធានអាស៊ានមិនទាន់ទាំងបានក្ដៅគូថផង។ លោកហ៊ុនសែនខកចិត្តមិនតិច។ 

អ្វីដែលគួរអោយចាប់អារម្មណ៍នោះ គឺមូលហេតុដែលយោធាភូមាបានលើកមកពន្យល់អំពីការបដិសេធសំណើរលោកហ៊ុនសែនលើកទីពីរនេះ។ គេថាគេគ្រាន់តែគោរពតាមច្បាប់ដែលមានតែប៉ុណ្ណោះ។ គឺសុទ្ធតែពួកគោរពច្បាប់យ៉ាងក្រៃលែង។

លោកហ៊ុនសែនប្រហែលជាមិនភ្ញាក់ផ្អើលអីទេ ពេលឮចំឡើយ រឺលេសបែបនេះ ពីព្រោះលោកក៏បានប្រើប្រាស់យកលេសបែបនេះជានិច្ច ក្នុងការឆ្លើយតប បដិសេធសំណូមពរទាំងឡាយ ដែលសុំលោកអោយដោះលែងសកម្មជននយោបាយប្រឆាំង ដែលលោកចាប់បញ្ជូនទៅអោយតុលាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ។

អ្វីដែលមិនច្បាស់នោះគឺ តើលោកហ៊ុនសែនតូចចិត្ត រឺក៏ពេញចិត្ត នៅពេលដែលមានគេចេះប្រើក្បួនផ្តាច់ការនេះដែរ? តើលោកហ៊ុនសែនយល់យ៉ាងម៉េច ចំពោះការដែលយោធាភូមាហុចថ្នាំនេះអោយលោកភ្លក់?

យោធាភូមាប្រហែលជាលាក់ទុកក្បាច់លោកហ៊ុនសែនពីរទៀត សំរាប់ពេលក្រោយ។ ទីមួយ គឺតុលាការគេឯករាជ្យ មិនធ្វើតាមបញ្ជាអ្នកណាទេ។ ទីពីរ គឺពួកបរទេសគ្មានសិទ្ធិអំណាចមកលូកលាន់បញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ស្រុកណាមួយឡើយ។

តើលោកហ៊ុនសែនចង់ភ្លក់ថ្នាំរបស់ពីរមុខទៀតរបស់លោកដែររឺទេ? ប្រសិនបើលោកមិនស្ពឹកមុខដោយសារបរាជ័យពីរលើកមកហើយនោះទេ លោកនឹងបន្តការស្នើប្រឆាំងទៅភូមាទៀត។ ក្នុងករណីនេះ លោកមានលទ្ធភាពទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីរបែប។ ទីមួយ ជាប្រយោជន៍លេចចេញពីអំពើផ្គាប់ចិត្តសមាជិកអាស៊ានដ៏មានឥទ្ធិពលមួយចំនួនដែលទាស់ចិត្តនឹងនយោបាយរដ្ឋប្រហាររបស់យោធាភូមា។ ទីពីរ លោកហ៊ុនសែនអាចសុីជោរ ដោយសារភូមាប្រើយុទ្ធសាស្រ្តលោក ទៅបង្ក្រាបក្រុមប្រឆាំងក្នុងស្រុក។ គេថា ការយកតម្រាប់តាមអ្នកណាម្នាក់គឺជាការបញ្ជោរអ្នកនោះ ដ៏ប្រសើរបំផុត។ ពួកសុីជោរពេញចិត្តណាស់។

ប៉ុន្តែ លោកហ៊ុនសែនប្រហែលជាត្រូវស្ពឹកមុខ។ ក្រោយពីបរាជ័យលើកទីមួយក្នុងខែមករា លោកខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។ លោកទ្រាំស្ទើរមិនបាន ក្នុងការរង់ចាំអោយអាណត្តិប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២នេះអោយចប់ស្រួលបួលមិនទាន់។ រង្វាន់លួងចិត្តពីដំណែងប្រធាននេះគឺលោកបានអោកាសទៅថតរូបញញឹមស្ញេញស្ញាញ ចាប់ដៃចាប់ជើងប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំងបានពីរបីលើកផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ លោកអង្គុយរង់ចាំឆ្នាំ២០២៣ យ៉ាងអន្ទះសារ។

អ៊ឹងប៊ុនអាង

២២ មិថុនា ២០២២

 

ផ្សេង-ផ្សេងសុំខ្មាស់ - ទំនួញនាងកង្រី

ឱ ម្ចាស់ស្នេហ៍កំពូលដួងចិត្តតែមួយ។ តើម្ចាស់បងរិទ្ធិសែនភ្លេចហើយរឺ យើងពីរនាក់មានរូបពីរមែន តែយើងអួតប្រាប់គេថាមានតែមួយ? យើងធ្លាប់ចាប់ដៃគ្នា លើកឡើង បញ្ចេញគ្លៀកដែលធំខ្លិនមិនសូវខ្លាំង អោយគេអែងស្ញប់ស្ញែងទទួលស្គាល់ស្នេហាយើង ដែលយើងអះអាងថាជាអមតៈ ដើម្បីសង្រ្គោះស្អីដែលយើងបំភ្លេចចោលបាត់ទៅហើយនោះ។

ឱ ម្ចាស់បងរិទ្ធិសែនអើយ ម្ចាស់ស្នេហ៍រត់ យក«រិទ្ធិ» ទៅបាត់ ចោលម្ចាស់អូនអោយនៅឯកកោ គ្មានដំណឹងរាប់ឆ្នាំ ទុកចោលត្រឹមតែ «សែន» អោយអូនជាអនុស្សារីយ៍។

យាងទៅចុះម្ចាស់បងរិទ្ធិ ហួសហើយជាតិនេះ ចាំជាតិក្រោយចុះ (ដូចពាក្យលោកស៊ីនសាមុត ដែលច្រៀងក្តែងៗ)។ យើងតោងសង្រ្គោះខ្លួនយើងអោយបានសិន… មុននឹងស្តារស្អីដែលម្ចាស់អូនរកនឹកមិនទាន់ឃើញ។ ប្រាប់ម្ចាស់អូនផង ពេលម្ចាស់បងរិទ្ធិភ្ញាក់ខ្លួន នឹកឃើញស្អីគេនោះ។

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com

 ផ្សេង-ផ្សេង

១១ មិថុនា ២០២២

តើខ្មែរបំផ្លាញធម៌ព្រះពុទ្ធបែបណា?

កម្ពុជាបានប្រកាសយកព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារដ្ឋរប់រយឆ្នាំមកហើយ។ ខ្មែរស្ទើរតែគ្រប់រូបប្រកាសអះអាងថាគេជាពុទ្ធសាសនិក។ ប៉ុន្តែមានភស្តុ័តាងជាច្រើនដែលបញ្ជាក់ថា គេពុំបានគោរពប្រតិបត្តិទៅតាមគន្លងធម៌ព្រះពុទ្ធទេ។ ក្នុងរយះពេល៥០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ គេបានទាំងកំទេចសាសនានេះយ៉ាងហួសនិស្ស័យទៀតផង។

របបខ្មែរក្រហមបានរំលាយព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងស្រុងពីដែនកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងរៀបចំសង្គមថ្មី ទៅតាមបែបបទលទ្ធិកុម្មុយនិស្តកាលម៉ាកស៍និយម ដែលពួកគេទើបតែបានពើបប្រទះ។ គេចាត់ទុកព្រះសង្ឃទាំងអស់ប្រមាណ ៦០០០០ អង្គថាជាក្រុមជញ្ជក់ឈាមរាស្រ្ត ដែលគេត្រូវតែកំចាត់ចោល។ ព្រះសង្ឃដែលមានសំណាង បានត្រឹមតែត្រូវគេចាប់ផ្សឹក ហើយបញ្ជូនទៅអោយធ្វើជាកម្មករ។ គេដុតធម៌គម្ពីចោល។ គេវាយបំផ្លាញអាគារព្រះវិហារ រឺក៏ទុកអោយខូចទ្រុឌទ្រោម រឺក៏គេទុកប្រើប្រាស់ជាអាគារធម្មតាផ្សេងផ្សេងទៅវិញ។

ទាំងនេះ ជាអំពើល្ងង់ខ្លៅរបស់ពួកមេខ្មែរក្រហម ថ្វីបើពួកនេះបានរៀនសូត្រមានសញ្ញប័ត្រខ្ពង់ខ្ពស់យ៉ាងណាក៏ដោយ។ ពួកនេះមិនយល់ទាល់តែសោះ នូវដំលៃនិងសារប្រយោជន៍នៃព្រះពុទ្ធសាសនាសំរាប់លទ្ធិកុម្មុយនិស្តរបស់គេ។ ពួកនេះមិនដឹងថា ធម៌ព្រះពុទ្ធអាចជួយអោយគេសំរេចគោលបំណងកុម្មុយនិស្តរបស់គេ។ ព្រះធម៌ចាត់ទុកការល្ងង់ខ្លៅបែបនេះថាជា អវិជ្ជា។

ការពិត លទ្ធិកុម្មុយនិស្តអោបក្រសោបនិងអនុវត្តតាមគោលការណ៍សមភាពដែលមាននៅក្នុងធម៌ព្រះពុទ្ធ។ គោលការណ៍កុម្មុយនិស្តរបស់កាលម៉ាកស៍ចាក់ដោតទៅលើគោលគំនិតមួយដែលថាភាពមិនស្មើគ្នានិងទុក្ខវេទនាក្នុងសង្គមមនុស្សមានប្រភពចេញពីរបបមូលធននិយម។ ដូច្នេះហើយ បានជាលទ្ធិកុម្មុយនិស្តខិតខំធ្វើអោយមានសមភាពខាងសេដ្ឋកិច្ច តាមការបំបិទចោលមិនអោយមានកម្មសិទិ្ធឯកជន។ ព្រះពុទ្ធបានទ្រង់យាងចេញចោលរាជ្យបល្ល័ង្កទាំងមូល ហើយទ្រង់ទេសនាប្រៀនប្រដៅមនុស្សលោក មិនអោយមានការលោភលន់។ ព្រះពុទ្ធចេញបញ្ញាត្តិអោយមានភាពស្មើគ្នាជាទូទៅ រវាងព្រះពុទ្ធនិង មនុស្ស រវាងមនុស្សនិងមនុស្ស រវាងមនុស្សនិងសត្វ។ គឺជាសមភាព ដែលគ្មានករណីលើកលែង។

គឺជាអំពើល្ងង់ខ្លៅសុទ្ធសាធ ការដែលពួកមេខ្មែរក្រហមកំទេចព្រះពុទ្ធសាសនា មិនយកធម៌ព្រះពុទ្ធទៅទេសនាពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលជាអ្នកជឿព្រះពុទ្ធសាសនារួចស្រាប់ទៅហើយ។ ការអនុវត្តយកធម៌ព្រះពុទ្ធជាគោល ជាការងាយស្រួល ក្នុងការណែនាំអោយមហាជនទទួលអនុវត្តយកលទ្ធិកុម្មុយនិស្ត។ការសំលាប់រង្គាលមិនមែនជាការចាំបាច់។ គេប៉ាន់ស្មានថា ខ្មែរប្រមាណ៦លាននាក់បានត្រូវបាត់បង់ជីវិត។ ស្មារតី អ្នកដែលនៅរស់មួយភាគធំបានត្រូវគេបំបាក់ អោយបាក់ស្បាត មិនដឹងជាពេលណាអាចងើបរស់ឡើងវិញ។ គឺជាការបាត់បង់អោកាសដ៏ល្អប្រសើរមួយក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ សំរាប់ការរៀបចំសង្គមមួយដែលអោយដំៃលទៅលើមនុស្សគ្រប់រូប តាមធម៌ព្រះពុទ្ធនិងលទ្ធិកុម្មុយនិស្ត។

បន្ទាប់មក ព្រះពុទ្ធសាសនាបានលោតពីការខ្ទេចខ្ទាំក្នុងរបបខ្មែរក្រហមទៅរងគ្រោះពីការខ្ទេចខ្ទាំមួយបែបទៀត។ គេបើកអោយវត្តអារាមមានដំណើរការឡើងវិញ។ ម្តងនេះ គេនាំគ្នាបំពានព្រះវិន័យសាសនាយ៉ាងព្រហឺន។ អីឡូវ ពួកពុទ្ធសាសនិកជនខ្មែរនាំគ្នាអោយដំៃលទៅលើការលោភលន់ គោរពបូជាលុយកាក់។ ក្នុងរយៈពេលបួនទសវត្សរ៍ក្រោយេនះ គេបានសំរេចជោគជ័យលូតលាស់ ចេញពីសង្គមដែលគ្មានភាពមាននិងក្រ ទៅដល់សង្គមថ្មីមួយដែលគម្លាតរវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រមានទំហំខុសគ្នាដូចមេឃនិងដី។ នៅពេលដែលអ្នកមានអាចបង់ថ្លៃឈ្នួលសំរាប់រមណីយដ្ឋានលើកោះរហូតដល់៣០០០ដុល្លារក្នុងមួយយប់ ប្រាក់ម៉ោងគោលរបស់កម្មករកាត់ដេរបានត្រឹមតែ ៩៣សេន។

ការធ្វើបុណ្យដាក់ទានតាមសាសនាបានក្លាយទៅជាអោកាសរកចំណេញ យកមុខមាត់ ពង្រឹងអំណាច ដែលព្រះធម៌ចាត់ទុកថាជាទាសទានទៅវិញ។ ភិក្ខុក្លាយទៅជាហោរា ទស្សទាយលេខឆ្នោតដែលជាល្បែងពាលា សូត្រអាគមគាថា ស្រោចទឹករំដោះគ្រោះ ។ល។ អប្រិយជំនឿទាំងនេះសុទ្ធតែជាអំពើផ្ទុយនឹងព្រះធម៌ទាំងអស់។

រួមសេចក្តីទៅ អវិជ្ជាៃនពុទ្ធសាសនិកជនខ្មែរដ៏ក្រាស់ខ្មឹកបានធ្វើអោយជាតិធ្លាក់ខ្លួនរងគ្រោះក្នុងបញ្ហានយោបាយនិងសង្គមដោយឥតស្រាកស្រាន្ត។

 

អ៊ឹងប៊ុនអាង

១១ មិថុនា ២០២២

 

ពួកនិយមសុរាពន្យល់អំពីសត្រូវរបស់ពុទ្ធបញ្ញាត្តិ

សំនួរទី១ - តើអ្វីទៅជាអំណោយសមរម្យ ដើម្បីសំដែងជាការអគុណដល់ការខិតខំសមាជិកបក្សដែលធ្វើអោយបក្សបានឈ្នះជោគជ័យ ក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ពេលថ្មីៗនេះ?

ចម្លើយ: ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី សរខេង ថា គ្មានអីប្រសើរជាងស្រាបៀរ ចំនួន ២៤០០០

កេសទេ ដែលលោកបានចែកចាយអោយសកម្មជនបក្សក្នុងខែត្រព្រៃវែង និងបាត់ដំបង ក្រោយការបោះឆ្នោត។

សំនួរទី២ - តើខួរក្បាលស្ពឹកដោយសារគ្រឿងស្រវឹងអាចជួយបំរើរាស្រ្តតាមបែបណាដែរ?

ចម្លើយ (នៅពេលគេស្រវឹងមិនស្វាង):

សុរាជាសត្រូវតពូជរបស់ព្រះ។ ដូច្នេះ យើងត្រូវផឹកអោយច្រើន ដើម្បីកំចាត់សត្រូវព្រះនេះអោយអស់។ … ផឹក ផឹកអោយគេសែង ….ផឹក ផឹកដើរខ្លួនឯង ផឹកធើអី?

 

«យើងបានបែងចែកដាក់ [ស្រាបៀរ] នៅពីរទីតាំងខុសគ្នា ខណៈទីតាំងមួយ សម្រាប់ ស្រុក ចំនួនប្រាំមួយ មកដឹកយកទៅប្រើប្រាស់ និង ទីតាំង មួយ ទៀត គឺ សម្រាប់ ស្រុក ដែលនៅសល់ចំនួន ប្រាំពីរផ្សេងទៀតមកយក។ ផ្លូវមានទំហំ តូច ហើយឡាន [ដឹកជញ្ជូនស្រាបៀរ] របស់ យើង ធំ។ ដូច្នេះហើយ វាមានការ ពិបាក ក្នុង ការ ដឹក ជញ្ជូន។»

ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាខេត្តព្រៃវែង ស្បោង សារ៉ាត់ ថ្ងៃទី ៩ មិថុនា ២០២២ វីអូឌី

 

 

 

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com

 

How Cambodians abuse Buddhism

 

 Buddhism has been proclaimed for centuries the national religion in Cambodia. Almost all Cambodians profess themselves to be Buddhists, practicing or otherwise. Nevertheless, they have neither treated Buddhism with reverence it deserves nor practised in accordance with the teachings. They have for the past fifty years abused Buddhism beyond imagination.

The Khmer Rouge regime obliterates Buddhism in their search for a society with their newly found ideology of Marxist Communism. All monks – about 66,000 of them – are regarded as parasites and sent to mass graves; lucky ones are defrocked and confined to hard labour. Buddhist texts are incinerated. All 4,000 pagodas are destroyed, or left to dilapidation, if not vandalised or re-purposed.

It is indeed contemptible that the Khmer Rouge leaders have no idea how Buddhism could be invaluable to their communism. They have plenty of PhD hats on their heads but arguably nothing much brain in them. Their allegiance to Karl Max’s communism is so absolute that they become blind to what Buddhist teachings could offer to facilitate their political, economic, and social endeavours. In Buddhism terminology, those leaders are fundamentally suffering from ignorance, (Avijja).

In effect, communism embraces Buddhism’s equality. The beliefs of communism, most famously expressed by Karl Marx, centre on the idea that inequality and suffering result from capitalism. It strives for economic equality through the elimination of private property. Buddha leaves his royal properties and riches to preach against greed. He promulgates a complete and universal equality: equality between man and man, Buddha and Buddha, man and Buddha, man and animals. The Sutra says: “Mind, Buddha and sentient beings are all at parity with one another.” Discrimination of any kind arises from deluded, defiled, and perverted views, which are oblivious of the Essence of Nature.

It is a sheer stupidity that the well-educated Khmer Rouge demolishes Buddhism instead of preaching it to the Cambodian people who have already been largely believers. It would require minimum effort to implement their grand communistic plan; mass killings would not be necessary. It is a horrified miss of opportunity. Historians estimate up to two million Cambodian lives vanish, leaving a broken spirit among survivors.

Cambodia has then swung from the Khmer Rouge’s eradicated Buddhism to another extreme end. Temples are re-opened; monks ordained. This time, however, the invigorated Buddhism also comes with perpetual violations of Buddhist discipline (Vinaya). Cambodian Buddhists now make Gordon Gekko proud of his mantra that “greed is good”. They have progressed, in a matter of four decades, from a virtual equality to an enormous inequality between the haves and the have-nots. While the former could spend up to US $3,000 per night for a resort bungalow, garment workers toil for a basic hourly wage of 93 US cents. Buddhism’s giving (Dana) has become a practice of cultivating personal prestige, power, and financial returns. It is a hotbed for primitive beliefs and practices, which go against Buddhism head-on.

Thus, the Cambodian persistent avijja has turned Buddhism from one poison to another, leaving the broken spirit broken.

Ung Bun Ang

8vi22

 

The Pain the Shoe Thrower Has Inflicted

 

Hun Sen has proved again he is a master of dog whistling. He asks the Biden administration to deal with a person who throws a shoe at him in Washington DC when he is there for an official ASEAN visit.

 

The incident enrages him. He makes it clear unless the US host gives him justice to his satisfaction, those in Phnom Penh who regard the shoe thrower a hero will suffer the same fate as he has. He says he suspects that his supporters have already had names of those admirers, and ready to throw shoes at them in revenge in Phnom Penh. He says the pain is so severe that the revenge can go beyond his control.

 

Thus, Hun Sen takes revenge on bystander admirers, not either the shoe thrower or Mr Biden.

 

«​គេ​បានដឹងថា​អ្នកណា​នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ជា​ក្រុម​ហ្នឹង អ្នក​ហ្នឹង​ក៏ត្រូវ​ត្រៀម​ត្រូវ​ក្បាល​នឹង​ស្បែកជើង​ដែរ​។ នេះ​មិនមែន​ជាការ​គំរាម​ទេ តែ​ជាការ​វិភាគ​ជូន​ទិដ្ឋភាព​ច្បាប់​តភ្ជាប់​នឹង​ផ្លូវ​នយោបាយ​។ ខ្ញុំ​សង្ស័យថា បងប្អូន​យើង​កំពុង​កត់​ឈ្មោះ​ទុក​អ្នក​ដែល​ចាត់ទុក​អ្នក​ដែល​គប់​នេះ​ជា​​វីរបុរស ព្រោះ​បើ​នៅ​អាមេរិក​ធ្វើបាន នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​ក៏​ធ្វើបាន​ដូចគ្នា​។ នេះ​ជាការ​ឡង​មួយ​ដ៏ខ្ពស់ ហើយ​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ណាស់ តែ​ខ្ញុំ​សំណូមពរ​ឱ្យ​បងប្អូន​យើង​អត់ធ្មត់ តែ​ក្រែងលោ​យើង​គ្រប់គ្រង​គេ​អត់​បាន ព្រោះ​កំហឹង​ឈឺចាប់​របស់​វា​ធំធេង​ពេក។​»​ 

នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី ១៨ ឧសភា ២០២២ កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍

 

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com

How Hun Sen Fails in Myanmar

 

«​ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​និយាយ​ក្នុង​នាម​ជា​កម្ពុជា មិនមែន​ក្នុង​នាម​ប្រធាន​អាស៊ាន​ទេ​ណា​។ សុំ​កុំ​ចងភ្ជាប់​ខ្ញុំ​ជាមួយ​ប្រធាន​អាស៊ាន។​»

នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍

«ឥឡូវ​វា​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ស្ថានភាព​ធ្វើ​ក៏​ខុស មិន​ធ្វើ​ក៏​ខុស​។ ឥឡូវ​មាន​តែ​អ៊ីចឹង!​ បើ​ថា​​ គេ​មិន​ចង់​ធ្វើ​យើង​ក៏​មិន​ចង់​ព្រួយ​ហ្នឹង​ហត់ ព្រោះ​ឥឡូវ​យក​គោ​ទៅ​ដាក់​មុខ​រទេះ​​ ឥឡូវ​ធ្វើ​ម្ដេច​ទៅ​មុខ​រួច។ ក៏​ប៉ុន្តែ​សុំ​បញ្ជាក់​​​ណា នៅ​សល់​តែ​១០​ខែ ថ្ងៃ​នេះ​១៦ សល់​តែ​១០​ខែ ​១៤​ថ្ងៃ​ទៀត​ទេ​វ៉ើយ! ចប់​ភារៈកិច្ច​ហើយ​។ សូម​អញ្ជើញ​ប្រធាន​ក្រោយ​ធ្វើ​ទៅ។ បើ​វា​ពិបាក​ពេក​ វា​ពិបាក​ពេក។»

នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​​ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ វិទ្យុអាស៊ីសេរី

 

“We [Hun Sen and Joko Widodo] discuss development in Myanmar. I reiterated clearly Indonesia position on the importance of implementation of [the] 5-Point Consensus to [5PCs] bring democracy back in Myanmar through inclusive dialogue… Should there be no significant progress on the implementation of the 5PCs, Myanmar should only be represented by non-political level at ASEANB meeting.”

Indonesia President Joko Widodo, 5 Jan 2022 Twitter

«ខ្ញុំ​អត់​មាន​ផលប្រយោជន៍​ណាមួយ​ទៅក្នុង​បញ្ហា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​នយោបាយ ចង់បាន​ឥទ្ធិពលនយោបាយអី ខ្ញុំ​អត់​មាន​ទេ ព្រោះ​ប្រទេស​កម្ពុជា​តូច​ណាស់​បើ​ប្រៀបធៀប​ជាមួយនឹង​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា។​»​ 

នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍

 

Hun Sen is utterly confused and frustrated when serving a brief stint as a peace crusader in the Myanmar conflict. He fails in getting the military junta to embrace his Thank-You-Peace political marketing stunt.

He is unclear who he is when playing international politics. First, he assumes a role as the ASEAN chair. Hun Sen could not wait to take over the ASEAN alternate chair and the Myanmar case with gusto. Before his ASEAN term begins in January, he has flagged his travel plan to Myanmar sending a clear message to General Min Aung Hlaing that he wants to be there.

However, when it is clear his Myanmar effort falls by the wayside, he says he has acted on behalf of Cambodia, not ASEAN. He does not want this early flop to mar the rest of his term. After all, his last term in 2012 is also a dud; it is the first time ever in history ASEAN fails to issue a joint statement when the then chair Hun Sen rejects a consensus on South China Sea maritime disputes.

He is now counting the days his chairmanship will be over. In his usual gangster slang, he says from this day, 16 February, there remains only 10 months and 14 days to go before passing on the conflict to the next chair.

Hun Sen is frustrated. He has not expected ASEAN to come down so hard on his unilateral move to rehabilitate Myanmar. The frustration must be unbearable particularly for the strongman who is accustomed to getting literally everything he wants. In Cambodia, every time Hun Sen yells, “Jump”, his minions will ask, “How high?”

Three days before the man flies into Myanmar, Indonesia President Widodo begins to rain on his parade. An ultimatum from the president is clear – the leash he puts on Hun Sen is short. He wants the Chairman to bring democracy back in Myanmar before accepting General Hlaing into ASEAN. With similar pressures from Singapore, Malaysian, and the Philippines, Hun Sen has since kept to the ASEAN script, despite extreme discomfort for the strongman to endure in the straitjacket.

Hun Sen pretends to be in charge by coming up with two initiatives. He issues his own four-point plan for General Hlaing to consider. The first point is for Hlaing to implement the 5PCs, which has already been rejected; and other three sound very similar to three of the 5PCs. The second initiative is to establish an ASEAN Troika that Hun Sen claims to be very crucial to resolve the deadlock; it has also been ignored. It seems all his attempts to save his face only reinforce him as a laughingstock.

He then resorts to lies. Hun Sen says there is no benefit for him to get involved in [international] politics; he says he does not want to have any political influences. This ridiculous claim comes from the man who lives and breathes politics and adores every world stage opportunity anyone offers him.

He has lost it, completely.

Ung Bun Ang

22ii22

 

Alternative Comments You Can Smile On

Malaysia Foreign Minister Saifuddin Abdullah should be thankful for his lucky star. Hun Sen has only told him not to be so rude towards the ASEAN leadership, especially towards himself – the ASEAN Chair. He says the man does not know a language of diplomacy; this comes from the prime minister who is fond of using gangster slang in his public address in Cambodia. Hun Sen would drag this minister through court to answer charges of incitement, public disorder, or something sinister that his Phnom Penh court would make it impossible to escape jail sentences at best. 

Anyhow, what does this Malaysian minister say that has driven Hun Sen up the wall? The man tells Aljazeera News: “There are people who think that he should not have taken the visit because his visit has been construed or interpreted as a recognition of the military in Myanmar. Malaysia is of the opinion that he has the right to visit Myanmar as the head of government of Cambodia. However, we also feel that because he has already assumed the chair of ASEAN, he could have probably consulted the other ASEAN leaders and sought our views as to what he should do if he were to go to Myanmar.”

 

Asked if Hun Sen’s visit will achieve anything, Saifuddin gives it a flat abrupt “No”. The man is not merciful on Hun Sen’s ego. How rude.

«​សុំ​កុំឱ្យ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស [​​ម៉ាឡេស៊ី] ​នេះ ព្រហើន​ពេក​ដែលមាន​សម្តី​សំដៅ​មិន​គប្បី​ចំពោះ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​អាស៊ាន ជាពិសេស​ប្រធាន​អាស៊ាន​តែម្ដង ដែល​មិន​សមជា​ភាសា​ការទូត ដូច្នេះហើយ​កុំឱ្យ​យក​លក្ខណៈ​ព្រហើន ដែល​លើកឡើង​កន្លងទៅនេះ មិន​ដូច​ភាពជាក់ស្ដែង ដែល​អ្នកមួយ​ចំនួន ដែល​គេ​តាមដាន​ការងារ​អាស៊ាន ឬ​ធ្វើ​ការងារ​អាស៊ាន​នេះ ហើយ​គាត់​ខ្វះ​នូវ​ការគួរសម​ទៀតផង​។»​

នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន   ថ្ងៃ​ទី២៤ ខែ មករា ឆ្នាំ២០២២ កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍

Should you wish to receive Pseng-Pseng on your screen as soon as it is released, subscribe to it at https://tinyletter.com/pseng-pseng

 

Pseng-Pseng is published irregularly. Previous issues are archived at pseng-pseng.blogspot.com